اعتیاد و راه های درمان آن

اعتیاد چیست؟

بالینی امانی دات کام | سرویس انگیزه و زندگی 

تا به حال بار ها با کلمه اعتیاد بر خورد کرده اید.اما شاید مفهوم آن توسط افراد مختلف به صورت های متفاوت تفسیر شود. برای برخورد درست با مساله اعتیاد لازم است دانسته های خود را در خصوص آن افزایش دهیم. آشنایی با تعاریف مرتبط با این مقوله ،اولین قدم فراگیری مساله مربوط به اعتیاد است .

اهداف مطالعه ی این مقاله:

• خواننده باید بعد از خواندن این مقاله بتواند، اعتیاد را تعریف کند.
• خواننده باید بعد از خواندن این مقاله بتواند، مواد را تعریف کند و چند مثال بزند.
• خواننده باید بعد از خواندن این مقاله بتواند، بین اختلالات مصرف مواد و وابستگی تفاوت بگذارد.
• خواننده باید بعد از خواندن این مقاله بتواند، ارتباطات بین اختلالات مصرف مواد و وابستگی را شرح دهد.
• خواننده باید بعد از خواندن این مقاله بتواند، تحمل را تعریف کند.
• خواننده باید بعد از خواندن این مقاله بتواند، ترک ماده را تعریف کند.
• خواننده باید بعد از خواندن این مقاله بتواند، در مورد بیماری یا جرم بودن اعتیاد بحث کند.

اعتیاد و مواد مخدر

اعتیاد یعنی (وابستگی به مصرف مواد به گونه ای که کاملا مضر به حال شخص و اجتماع باشد) با توجه به این تعریف باید بتوانیم مواد مخدر را مشخص سازیم. در متون مرتبط با اعتیاد (هر نوع ترکیب شیمیایی که باعث تغیر در عمل کرد مغز شود ) را ماده مخدر و به مجموعه آنها مواد مخدر می گویند.این تغیر می تواند به صورت بروز هیجان ،افسردگی ، رفتار ناهنجار ، عصبانیت ها یا اختلال در قضاوت باشد . به عبارت گسترده تر ، مواد مخدر شامل چیز هایی است که مصرف آن غیر قانونی است، تغیر روانی ایجاد می کند و به خود فرد یا دیگران آسیب می رساند . در پزشکی به جای اصطلاح اعتیاد معمولا کلمه وابستگی به مواد به کار می رود که به این وابستگی بر دو نوع روانی و جسمی دسته بندی می شود

وابستگی و اختلالات مصرف مواد

وابستگی به یک ماده به معنی ( تمایل شدید فرد برای ادامه مصرف یک ماده علی رغم اثرات مضر مصرف ) آن است . این وابستگی دارای دو جنبه روانی و جسمی است . وابستگی روانی در واقع به دین صورت است که فدر دارای فعالیت های موادجویی است و جنبه جسمی آن بیشتر ، جنبه های فیزیولوژیک آن را که با ترک و تحمل مرتبط است شامل می گردد . اختلالات مصرف مواد حالت خفیف تر از وابستگی به یک ماده است و منظور این است که اگر چه فرد نسبت به مواد اعتیاد ندارد ، ولی آن را علی رغم مشکلاتی که برای فرد ایجاد می کند ، مصرف می کند . در اختلالات مصرف مواد ، الگوی مصرف حالت مقاومت پذیری و اجباری ندارد.

با توجه به تعریف مواد و مفهوم اختلالات مصرف مواد مشخص می شود که سوء مصرف با این که حالت خفیف تر از وابستگی است ولی از چند جنبه بسیار مهم است:

• اختلالات مصرف به هر حال نتایج مضر و مخرب مواد را دارد .
• الگوی اختلالات مصرف مواد می تواند با خطراتفیزیکی نیز همراه گردد، برای مثال فرد به دنبال اختلالات مصرف مواد مبادرت به رانندگی می کند یا دچار مشکلات قانونی می شود .
• سیر اختلالات مصرف مواد معمولا به سمت وابستگی حرکت می کند.

تحمل و تحرک

جنبه های وابستگی جسم با دو مساله (تحمل )و (ترک) ارتباط دارد . فرد معتاد مجبور است برای رسیدن به حالت دل خواه (مثلا نشگی یا سر خوشی )به تدریج مقدار ماده را افزایش دهد یعنی پس از گذشت مدتی دیگر با مصرف مقادیر قبلی مواد به حالت دل خواه نمی رسد و مرتبا مقدار مصرف خود را افزایش می دهد به این حالت (تحمل )می گویند . علاوه بر این افراد که به مصرف زیاد و طولانی مواد مبادرت می کنند ، در صورتی که بخواهند از آن دست بکشند یا بخواهند مصرف خود را کاهش دهند دچار علایم ناراحت کننده جسمانی ویا تخریب عملکرد اجتماعی ، شغلی و... می شوند به این علایم ( نشانگان ترک یا سندرم محرومیت ) گفته می شود و علایم آن برای هر یک از مواد ، متفاوت است . برای مثال فردی که تریاک مصرف می کند در صورت قطع  آن دچار درد های شدید دست و پا ، آبریزش بینی و چشم ها ، خمیازه های مکرر و لرز می شود.

اعتیاد یک بیماری مزمن است . در کتاب های پزشکی مشکلات ایجاد شده بر اثر مواد به دو دسته تقسیم شده اند که یکی مسایل مربوط به خود مصرف است و دسته دوم بیماری های روانی هستند  که در اثر اختلالات مصرف مواد ایجاد می شوند . بر همین اساس روش های پیشگیری از بیماری ،درمان و توان بخشی برای آن وجود دارد . اعتیاد یک بیماری است پس باید مراقبت های لازمبرای جلوگیری از بیمار شدن را به کار ببندیم. فرد معتاد یک بیمار است پس برای درمان نیازمند به کمک افراد متبحر است. در قانون فعلی کشور مصرف مواد جرم محسوب می گردد ولی با در نظر گرفتن مساله درمان معتادان ،افراد در طول دوره درمان از مصونیت قانونی بر خوردار هستند. ولی اگر فرد معتاد قبل از درمان شناسایی و دستگیر شود ، جرم محسوب شده و مجازات می گردد.

نویسنده : علی امانی